کار با بالابر ساختمانی چگونه است؟
بالابر ساختمانی یک تجهیز کلیدی در ساخت و ساز های بلند مرتبه امروزی است. این تجهیز قرار است در بالاترین نقطه بنای در حال ساخت نصب شده تا تمامی مصالح سنگین وزن ساختمان سازی را در میان ارتفاع میان طبقات بنا جابجا کند. جدا از استفاده همگانی در ساخت بناهای مسکونی و صنعتی، از بالابر ساختمانی با هدف استفاده در دیگر اماکن مانند انبارها نیز استفاده می کنند. آنچه مسلم است، کارکرد مداوم و پی در پی بالابر ساختمانی در حمل و نقل عمودی مصالح تا بارهای بسیار سنگین وزن است. وقتی با تجهیزی مواجه هستیم که تا این اندازه کاربرد دارد، باید هر چه کاملتر و البته اصولی تر نحوه کار با آن را بدانیم.
اما چرا درک نحوه کار در بالابر مصالح تا این اندازه اهمیت دارد؟ مگر جز این است که شما می توانید با استفاده از یک کلید بالابر ساختمانی ساده، مسیر حرکت رو به بالا و یا رو به پایین قلاب بالابر ساختمانی را تنظیم کنید؟ این عملکرد ظاهراً بسیار ساده است. اما لازم است بدانید که فشردن اهرم کلید بالابر ساختمانی در انتهای یک حلقه فعالیت های حرفه ای قرار دارد. مقدماتی لازم است تا به این مرحله ساده برسیم. اینکه بتوانیم بالابر کارگاهی خود را در نهایت امنیت و با قدرت کامل به کار اندازیم، دلیل اصلی برای درک نحوه کار با بالابر ساختمانی می باشد.
چرا اطلاع از نحوه کار با بالابر ساختمانی مهم است؟
اگر مجری ساخت و ساز های امروزی هستید، یقینا می دانید که هرگز نمی توانید بدون حضور قدرتمند بالابر ساختمانی، مصالح بسیار سنگین ساختمان سازی را در حجم و ابعاد وسیع جابجا کنید. لکن قطعاً این را نیز می دانید که حمل یک بار با وزنی فراتر از ۳۰۰ کیلوگرم تا چه اندازه می تواند خطرآفرین باشد.
هر بالابر مصالح در عین مفید بودن کاملاً مستعد ایجاد خطرات بسیار ناگواری است. به هر حال قرار است با بهره گیری از سیم بکسل و قلاب این تجهیز بارهای بسیار سنگین را جابجا کنیم. اگر مهارت کافی در کار با بالابر کارگاهی را نداشته باشید، هر اشتباه شما می تواند به یک سقوط حادثه آفرین بارهای سنگین وزن ختم شود. در این حالت، هم خطر جانی، افراد حاضر در اطراف بنای در حال ساخت را تهدید می کند و هم اینکه خطر نابود شدن و یا از دست رفتن مقداری از مصالح گران قیمت ساختمان سازی وجود دارد.
از این رو اگر نگران سلامتی تا تضمین امنیت افراد در حین کار هستید و البته در کنار آن می خواهید تا تمامی مصالح به درستی و کاملاً سالم حمل شوند، باید نحوه کار با بالابر ساختمانی را یاد بگیرید. اما این کارکرد اصولی را از کجا باید شروع کنیم؟
نصب اصولی، مقدمه ای حرفه ای در کار با بالابر ساختمانی
برای آنکه در کار با بالابر مصالح بر حرفه ای باشید، باید در ابتدای امر آن را کاملا اصولی نصب کرده باشید. اگر بالابر ساختمانی شما در راس بنای در حال ساخت از یک نصب غیر اصولی، ضعیف و متزلزل برخوردار باشد، هر اندازه تسلط شما در کار با این تجهیز عملاً بی فایده است. چرا که هنوز هر لحظه استعداد حادثه شما و ساختمان شما را رها نمی کند.
نصب بالابر ساختمانی به صورت اصولی از مونتاژ صحیح و عاری از عیب این تجهیز آغاز می شود. یک اپراتور حرفه ای در کار با بالابر ساختمانی باید بتواند این تجهیز را به درستی مونتاژ و یا دمونتاژ سازد. از این رو باید درک کافی و آشنایی کاملی از تمام اجزای بالابر ساختمانی داشته باشد. در نصب اصولی هر بالابر ساختمانی رعایت نکات زیر کلیدی است و اهمیت بالایی دارد.
- مقدمات نصب در استقرار درست پایه های بالابر ساختمانی آغاز می شود. دقت کنید که باید یک محل مناسب که مستعد استقرار کاملاً تراز و مستحکم دستگاه بالابر کارگاهی باشد را در نظر بگیرید. مکانی که به اندازه کافی فضای لازم برای استقرار درست پایه بالابر ساختمانی را تامین نماید. یک فضا با ابعاد سه متری در طول و عرض و ارتفاع برای نصب انواع بالابر ساختمانی کفایت می کند.
- در نظر داشته باشید که باید پایه های بالابر ساختمانی را به شکلی کاملا مستحکم شده مستقر کنید. برخی از بالابر ساختمانی ها دارای فضایی برای حضور وزنه های سنگین هستند. در غیر این صورت باید انتهای پایه ها در بالابر ساختمانی را با وزنه هایی به وزن ظرفیت کاری بالابر ساختمانی مستقر کنید. این کار مانع از کله کردن دستگاه در حین حمل مصالح سنگین وزن ساختمانی است. اتصال جوش پایه های بالابر ساختمانی به اسکلت فلزی بنا بهترین توصیه است.
- قطعات قابل به مونتاژ را با نهایت حساسیت در نصب اصولی آنها سوار پایه ها کنید. در این بین اتصال ریل را بسیار جدی بگیرید. ریل محل استقرار جعبه بالابر کارگاهی است و تمام وزن حمل مصالح را تحمل می کند. این قطعه باید به شکل اصولی بر بالابر ساختمانی نصب شود. در ضمن اگر از ریل های ته بسته استفاده می کنید، هیچ نگرانی از حرکت بیش از حد جعبه بالابر ساختمانی نخواهید داشت؛ اما اگر ریل شما دارای ته بسته ای نمی باشد، لازم است تا انتهای ریل را با یک میلگرد ببندید. برای این منظور دو سوراخ بر بدنه ریل قرار داده اند. این اقدام مانع از حرکت بیش از حد جعبه و درآمدن آن از ریل خواهد شد.
- یک مسیر برقی مناسب در نهایت امنیت و با رعایت تمام دستورالعمل های ایمنی تهیه کنید. بهتر است مسیر کابل کشی جهت برق دهی بالابر ساختمانی طوری باشد که گویا قرار است برای مدتی طولانی ماندگار شود. چرا که احتمالاً برای مدتی طولانی از بالابر مصالح استفاده کنید.
- در نظر داشته باشید که موتور الکتریکی در بالابر ساختمانی کاملاً با تجهیزات ساده خانگی متفاوت است. این موتورها مستعد جریان کشی هستند. از این رو باید متناسب با طول کابل و در نظر گرفتن قدرت موتور، نوع و قطر کابل را مشخص کنید. برای این منظور غالبا استفاده از کابل های 2.5´2 برای طول کابل تا حداکثر ۱۵ متر و همچنین کابل 4´2 برای طول تا حداکثر ۴۰ متر کفایت می کند.
آشنایی با برخی از تجهیزات بالابر ساختمانی
آشنایی با برخی از تجهیزات مهم بالابر ساختمانی مانند سبد بالابر ساختمانی، قلاب بالابر ساختمانی و… که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
سبد بالابر ساختمانی
سبد بالابر ساختمانی که به‌نام باکت نیز شناخته می‌شود، وسیله‌ای است که کارگران به کمک آن مصالح لازم برای ساخت‌وساز را به ارتفاعات بالا می‌برند. در واقع این وسیله یکی از مهم‌ترین اجزای یک بالابر ساختمانی را تشکیل می‌دهد و به انتهای سیم بکسل بالابر متصل می‌شود. این وسیله متناسب با قدرت و ظرفیت بالابر معمولا در اندازه‌های گوناگون تولید خواهد شد.
معرفی سبد بالابر ساختمانی
همان‌طور که گفته شد سبد بالابر ساختمانی یکی از اجزای مهم بالابرها به‌حساب می‌آید. این وسیله به انتهای سیم بکسل بالابر اتصال می‌یابد و عمل انتقال مصالحی همچون آجر، سیمان، سنگ و ملات را به بالای ساختمان انجام می‌دهد. این وسیله از ورق‌های فلزی ساخته می‌شود و طراحی و تولید آن ازنظر ظاهری ممکن است با لبه گرد یا به‌صورت چهارگوش صورت بگیرد.
این محصول ازنظر حجم در اندازه‌های متفاوت و در مدل‌های تک‌فرغون و دوفرغون تولید می‌شود. به‌طور معمول مدل تک‌فرغون با ظرفیت 300 کیلوگرم، کاربردی‌تر و رایج‌تر است. در ساخت سبدهای تک‌فرغون معمولا از ورق‌هایی با ضخامت 1 تا 1.5 میلی‌متر استفاده می‌شود. این مدل در ابعاد 50*50*50 سانتی‌متر و وزن 6 تا 15 کیلوگرم تولید خواهد شد و برای بالابرهای تک‌فاز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
درحالی‌که سبد بالابر ساختمانی دوفرغون با ظرفیت 500 کیلوگرم تولید می‌شود. در ساخت سبدهای دو فرغون ورق‌هایی با ضخامت 1.5 میلی‌متر کاربرد دارد. این مدل در ابعاد 60*60*60 سانتی‌متر و با وزن 9 تا 18 کیلوگرم ساخته خواهد شد. به‌دلیل وزن سنگین این سبد، مصالح ازطریق قیف بالابر بار زده می‌شود.
سبد بالابر ساختمانی برای بالابردن مصالحی همچون آجر، سیمان و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وسیله یکی از اجزای بالابر است و ازنظر ظاهر و اندازه در مدل‌های مختلف تولید می‌شود. افراد باید باتوجه‌به نوع و وسعت پروژه و باتوجه‌به قدرت و توان الکتروموتور بالابر سبد مناسب را انتخاب کنند.
قلاب بالابر ساختمانی
قلاب بالابر ساختمانی یکی از ابزارهای اساسی در صنعت ساخت‌وساز است که برای جابجایی مواد ساختمانی سنگین مورداستفاده قرار می‌گیرد. این وسیله باید دارای کیفیت بالا باشد تا بتواند در محیط‌های ساختمانی پراکنده و در شرایط سخت به‌کار گرفته شود. در زیر، خصوصیات مهم یک قلاب بالابر با کیفیت را توضیح می‌دهیم.
مقاومت فیزیکی
قلاب بالابر باید از جنس موادی با مقاومت فیزیکی بالا ساخته شود تا تحت فشارها و نیروهای مختلف در محیط ساختمانی نشکند یا تغییر شکل ندهد.
قدرت حمل و جابجایی
این وسیله باید توانایی حمل و جابجایی بارهای سنگین را داشته باشد. قدرت موتور و طراحی مکانیسم جریانی باید به اندازه کافی قوی باشد.
کارکرد بی‌سر و صدا
قلاب بالابر ساختمانی باکیفیت باید به‌طور پیوسته و بدون وقفه کار کند و سطح صدای کمی داشته باشد تا ناخواسته تاثیری بر روی محیط کاری نداشته باشد.
کنترل دقیق
سیستم کنترل قلاب باید دارای تجهیزاتی باشد که به اپراتور امکان کنترل دقیق جابجایی بار را بدهد. این مورد شامل سیستم‌های کنترل از راه دور و نمایشگرهای دیجیتال است.
امنیت
قلاب بالابر باید ویژگی‌های امنیتی مانند سیستم‌های قفل‌کردن اضافی برای جلوگیری از سقوط بارها را داشته باشد.
پایداری
این ابزار کاربردی لازم است تا پایه‌های استوانه‌ای یا پایه‌های محکم برای حفظ پایداری در زمان عملیات بالابری را به خود اختصاص دهد.
مقاومت به شرایط محیطی
این وسیله باید مقاوم به شرایط محیطی مختلف مانند باران، برف، گرما، یخ و تغییرات دما باشد.
تطابق با استانداردها
قلاب بالابر ساختمانی باید با استانداردهای ایمنی و کیفیت معتبر مطابقت لازم را داشته باشد و مرتبط با مقررات ملی و بین‌المللی در نظر گرفته شود.
سرویس و نگهداری آسان
سیستم‌ها و قطعات قلاب بالابر باید به آسانی تعویض و نگهداری شوند تا هزینه‌های تعمیر و نگهداری کاهش یابد.
ضمانت نامه
تولیدکننده باید یک ضمانت نامه کامل ارائه دهد تا مشتریان از کیفیت و عملکرد بهینه قلاب بالابر اطمینان حاصل کنند.
این ویژگی‌ها به‌عنوان معیارهای مهم برای انتخاب و استفاده از قلاب بالابر ساختمانی با کیفیت در صنعت ساخت‌وساز باید مد نظر قرار گیرند.
اصول حرفه ای در نحوه کار با بالابر ساختمانی
در مقدمات امر برای کارکرد عاری از عیب و در نهایت ایمنی هر بالابر مصالح لزوم نصب اصولی این دستگاه را مطرح کردیم. حالا که اطمینان داریم دستگاه بالابر ساختمانی ما در یک شرایط کاملاً ایمنی در بالای ساختمان در حال ساخت ما مستقر شده است، لازم است تا اصول درست در کار با بالابر ساختمانی را فرا بگیریم. اصولاً بالابر ساختمانی تجهیز پیچیده ای نیست. لذا مقدمات ام در کارکرد درست با آن نیز شرایط چندان دشواری را پیش بینی نکرده است.
- اولین قدم در کار با بالابر ساختمانی تخمین درست وزن مصالح است. هرگز نباید با بالابر ساختمانی مصالح در وزنی بیشتر از ظرفیت اسمی تعریف شده دستگاه را جابجا کنیم. البته نمی توانیم دست به ترازو باشیم و هر مصالح سنگین وزنی را قبل از بلند کردن توسط قلاب بالابر ساختمانی وزن کنیم. اما می توانیم با تلاشی مختصر، اندک مهارتی در تخمین وزن مصالح داشته باشیم. یک الگو برای خود داشته باشید. مثلاً ظرفیت یک باکت بالابر ساختمانی که در کارگاه حضور دارد را محاسبه کرده، تخمین وزن را براساس آن تنظیم کنید.
- اصول درست کار با قلاب در بالابر ساختمانی را فرا بگیرید. این قلاب ها از جنس فولاد و با استحکام بالا هستند. استفاده از شیطانک قلاب را جدی بگیرید. این شیطانک ضامن کارکرد ایمن بالابر ساختمانی است. در عین حال درک درست حمل هر نوع مصالح و یا باکت امری کلیدی است. مصالح ساختمانی با یکدیگر متفاوت هستند. لذا باید روش حمل عمودی متفاوتی برای هر کدام از آنها داشته باشید. در تمام این روش ها، اصول برقراری تعادل در بار را رعایت کنید.
- در حین بالا کشیدن مصالح از تنش در حمل بار جداً خودداری کنید. سعی کنید بدون توقف مصالح را تا ارتفاع هدف بالا بکشید. هر گونه توقف بی مورد در ارتفاع نیاز به راه اندازی مجدد موتور الکتریکی دارد.
- از قرار گرفتن افراد در زیر مصالحی که در حال صعود هستند، جلوگیری کنید. این حضور بی مورد بسیار خطرناک است.
- حتماً از امکان جابجایی جعبه بالابر ساختمانی بر ریل دستگاه استفاده کنید. شما نمی توانید مصالح را در لبه ارتفاع بنا تخلیه کنید. بهتر است با جابجایی جعبه بالابر ساختمانی بر ریل دستگاه، موقعیت باکت حمل مصالح را در یک وضعیت مناسب قرار دهید.
- از تاب دادن قلاب که در حال حمل مصالح است، کاملاً اجتناب کنید. هر گونه تاب دادن قلاب با هدف نزدیک کردن مصالح مقدمات حادثه ای دلخراش است.
- هرگز در مقام اپراتور بالابر ساختمانی بر لبه بنا برای مشاهده وضعیت حمل مصالح و یا گرفتن باکت قرار نگیرید. مصالح سنگین وزن هستند و در صورت تاب خوردن به راحتی شما را همراه خودشان خواهند برد. آنگاه است که عملاً در معرض خطر سقوط از ارتفاع قرار می گیرید.
جمع بندی
بالابر ساختمانی تجهیز تاثیرگذاری برای اجرای هر چه سریعتر عملیات های ساخت و ساز است. البته تنها زمانی کارآمد و مفید خواهد شد که در یک شرایط کاملا امن مورد استفاده قرار گیرد. دانستن نحوه کار با بالابر ساختمانی تضمین عملکرد موثر و امن این دستگاه می باشد.
