تاور کرین یا همان جرثقیل برجی چیست ؟
تاور کرین یک نوع دستگاه حمل و جابجایی سنگین است که برای بلند کردن و جابجایی مواد سنگین و انجام کارهای ساختمانی در ارتفاع‌های بالا استفاده می‌شود. این دستگاه از یک برج عمودی بازوی بلند قدرتمند و سرنشین برای کنترل و اجرای عملیات استفاده می‌کند. تاور کرین‌ها به دلیل قدرت و ثبات بالا، امکان بلند کردن بارهای سنگین در ارتفاعات بالا را فراهم می‌کنند و در پروژه‌های ساختمانی، نصب تجهیزات، حمل و جابجایی مواد ساختمانی مانند بلوک‌های بتنی و فلزی، و حتی جابجایی مواد ساختمانی بر روی زمین به کار می‌روند.
انواع تاور کرین
تاور کرین‌ها به تفکیک بر اساس ساختار، نوع طراحی، و استفاده، در انواع مختلفی موجود هستند. برخی از انواع تاور کرین‌ها عبارتند از:
- تاور کرین‌های ثابت: این نوع تاور کرین‌ها به ساختمان یا سازه نصب می‌شوند و به طور ثابت در مکان خود قرار دارند. آنها اغلب برای پروژه‌های ساختمانی بلندمرتبه یا پروژه‌هایی با مدت طولانی استفاده می‌شوند.
- تاور کرین‌های متحرک: این نوع تاور کرین‌ها دارای قابلیت حرکت در محیط ساختمانی هستند و می‌توانند در طول فرآیند ساخت در محل‌های مختلف نصب شوند. آنها عمدتاً برای پروژه‌هایی با نیاز به حرکت مکرر و نصب سریع مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- تاور کرین‌های خودکش: این نوع تاور کرین‌ها دارای توانایی خودکشی یا جمع شدن به‌طور خودکار هستند، که این امر امکان حمل و جابجایی آنها را برای انتقال به موقعیت‌های جدید و نصب در زمان‌های مختلف فراهم می‌کند.
- تاور کرین‌های پلی: این نوع تاور کرین‌ها به عنوان جایگزینی برای تاور کرین‌های زمینی در پروژه‌هایی با محیط‌های محدود یا خاص طراحی شده‌اند، به‌طوری‌که ارتفاع آنها می‌تواند به صورت متقاطع از چندین پایه پلی استفاده شود.
تاور کرین‌های ثابت
تاور کرین‌های ثابت، نوعی از تاور کرین‌ها هستند که به صورت دائمی و ثابت در مکان‌های ساختمانی نصب می‌شوند و از آنها برای جابجایی مواد ساختمانی و تجهیزات سنگین در طول فرآیند ساخت استفاده می‌شود. این نوع تاور کرین‌ها عمدتاً برای پروژه‌های ساختمانی بلندمرتبه و پروژه‌هایی که به مدت طولانی نیاز به تاور کرین دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. تاور کرین‌های ثابت بر روی پایه‌های بتنی یا سازه‌های استوانه‌ای نصب می‌شوند و می‌توانند ارتفاع بالایی داشته باشند تا بتوانند به ارتفاع ساختمان‌های بلند دسترسی داشته باشند.
تاور کرین‌های متحرک
تاور کرین‌های متحرک، نوعی از تاور کرین‌ها هستند که دارای قابلیت جابجایی در محیط‌های کاری مختلف می‌باشند. این تاور کرین‌ها با استفاده از سیستم‌های چرخشی و حرکتی، امکان جابجایی آسان بین مکان‌های کاری را فراهم می‌کنند. علاوه بر این، تاور کرین‌های متحرک معمولاً دارای سیستم‌های روانکاری مکانیزه هستند که اجازه حرکت آسان و دقیق را به آنها می‌دهد. این امکانات باعث می‌شود که تاور کرین‌های متحرک به طور گسترده در پروژه‌هایی که نیاز به حرکت مکرر تاور کرین دارند، مورد استفاده قرار گیرند، مانند پروژه‌های ساختمانی بزرگ که نیاز به تعویض مکانی تاور کرین دارند یا در صنایعی که محل کار ممکن است به طور دورگهانه تغییر کند.
تاور کرین‌های خودکش
تاور کرین‌های خودکش، نوعی از تاور کرین‌ها هستند که قابلیت جابجایی خود را دارند. این تاور کرین‌ها از سیستم‌های انتقال خودکاری برای جابجایی بین محل‌های کاری استفاده می‌کنند، به جای نیاز به جداگانه شدن و نصب شدن در هر مکان. آنها معمولاً دارای یک سیستم ریل بر روی کف محل کار هستند که این امکان را به آنها می‌دهد تا به طور اتوماتیک و با استفاده از موتورهای خودکشی به جلو و عقب حرکت کنند. تاور کرین‌های خودکش به طور گسترده در صنعت ساخت و ساز برای حمل و جابجایی بارهای سنگین استفاده می‌شوند، زیرا امکان رفت و آمد سریع و کارآمد را فراهم می‌کنند.
تاور کرین‌های پلی
تاور کرین‌های پلی، نوعی از تاور کرین‌ها هستند که به عنوان یک سیستم ترابری و حمل بار در ساختمان‌ها و پروژه‌های عمرانی استفاده می‌شوند. این تاور کرین‌ها با استفاده از بال و کابل‌های زیرین که به دو طرف ساختمان یا پل متصل می‌شوند، از طریق یک قسمت متحرک در ارتفاع جابجا می‌شوند. تاور کرین‌های پلی به دلیل قابلیت حمل بارهای سنگین و ارتفاع بالا، برای ساخت و ساز ساختمان‌ها، پل‌ها، و بناهای عظیم مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تاور کرین‌ها به عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای ساختمانی برای حمل و جابجایی مواد ساختمانی از یک محل به محل دیگر در محیط‌های ساختمانی شناخته می‌شوند.
اجزای تشکیل دهنده تاور کرین
اجزای تشکیل دهنده تاور کرین عبارتند از:
- بال: بال یا برجهای تاور کرین از قطعات فلزی ساخته می‌شوند و برای ایجاد ارتفاع لازم برای جابجایی بارها به کار می‌روند.
- کابل‌ها: کابل‌ها برای اتصال بار به تاور کرین استفاده می‌شوند. این کابل‌ها از جنس فولادی بوده و بارهای سنگین را به ایمنی حمل می‌کنند.
- بوم: بوم یا بخش افقی تاور کرین است که بارها را از برج به محل مورد نظر حمل می‌کند. بوم معمولاً قابلیت چرخش دارد تا بتواند بار را به سمت مورد نظر هدایت کند.
- وینچ: وینچ یا دستگاه حمل و جابجایی بار در تاور کرین استفاده می‌شود. این وینچ‌ها بارها را به بوم متصل کرده و از طریق کابل‌ها بارها را بلند و جابجا می‌کنند.
- سیستم کنترل: تاور کرین‌ها دارای سیستم کنترل هستند که به کمک آنها می‌توان بارها را با دقت بالا حرکت داد و جایگاه دقیقی برای قرارگیری بار انتخاب کرد.
کاربرد های تاور کرین
تاور کرین‌ها در صنعت ساخت و ساز برای جابجایی و انتقال بارهای سنگین به کار می‌روند. برخی از کاربردهای اصلی آنها عبارتند از:
- ساخت ساختمان‌های بلند: تاور کرین‌ها برای حمل و جابجایی مصالح ساختمانی مانند بلوک‌های بتنی، فولاد، و سایر مواد ساختمانی به کار می‌روند.
- نصب و حمل تجهیزات ساختمانی: این دستگاه‌ها برای نصب و جابجایی تجهیزات سنگین مانند پنجره‌ها، درب‌ها، و دستگیره‌ها در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.
- ساخت ورزشگاه‌ها و سازه‌های بزرگ: تاور کرین‌ها در ساخت ورزشگاه‌ها، پل‌ها، بنادر، و دیگر سازه‌های بزرگ نیز به کار می‌روند.
- ساخت برجهای بادی: در صنعت انرژی باد، تاور کرین‌ها برای جابجایی بخش‌های بزرگ و سنگین توربین‌های بادی به کار می‌روند.
- حفاری و تعمیرات: در برخی موارد، تاور کرین‌ها برای حفاری یا تعمیرات در محل‌های دسترسی دشوار استفاده می‌شوند.
نحوه محاسبه وزنه تعادل تاور کرین
برای محاسبه وزنه تعادل یک تاور کرین، معمولاً از روابط مهندسی و فیزیکی استفاده می‌شود که وابسته به ویژگی‌های خاص هر تاور کرین می‌باشد. یکی از روش‌های محاسبه وزنه تعادل از رابطه زیر استفاده می‌شود:
W=P×L
که در اینجا:
- وزنه تعادل (نیوتن)
- بار مفید مورد نیاز برای حمل و جابجایی توسط تاور کرین (کیلوگرم)
- فاصله عمودی بار تا مرکز گرانش تاور کرین (متر)
با استفاده از این رابطه، وزنه تعادل مورد نیاز برای حفظ تعادل تاور کرین محاسبه می‌شود. این وزنه باید با وزن بار مفید تاور کرین تعادل شود تا از نقلیه و کارکنان اطراف آن محافظت شود و کارایی کار تاور کرین حفظ شود.
نصب جرثقیل های تاور کرین
برای نصب جرثقیل‌های تاور کرین، مراحل زیر را می‌توان دنبال کرد:
- آماده‌سازی محل نصب: محل نصب باید به دقت آماده شود. این شامل ایجاد پایه‌های محکم و مستقیم برای تاور کرین، اطمینان از ایمنی بستر و عدم وجود موانع در مسیر نصب می‌شود.
- نصب پایه‌های تاور کرین: پایه‌های تاور کرین با استفاده از دستگاه‌های مخصوص نصب می‌شوند. اطمینان از ثبات و استحکام پایه‌ها بسیار حیاتی است.
- تجهیزات اضافی: مطمئن شوید که تجهیزات اضافی مانند برگردان‌ها، کابل‌ها و اتصالات مورد نیاز برای نصب جرثقیل‌ها آماده است.
- نصب جرثقیل: با توجه به نقشه و دستورالعمل تولید کننده، جرثقیل‌ها روی پایه‌های تاور کرین نصب می‌شوند و به دقت اتصالات الکتریکی و مکانیکی انجام می‌شود.
- تست و عیب‌یابی: پس از نصب، تست‌های لازم برای اطمینان از صحیح عملکرد جرثقیل‌ها انجام می‌شود و در صورت وجود هر گونه عیب یا نقص، عیب‌یابی و تعمیرات لازم انجام می‌شود.
- آموزش استفاده: پس از نصب، کارکنان باید آموزش‌های لازم برای استفاده ایمن و صحیح از جرثقیل‌ها را دریافت کنند تا حوادث و ناپسندی‌های احتمالی جلوگیری شود.
همچنین، توصیه می‌شود که نصب جرثقیل‌ها توسط تکنسین‌های مجرب و متخصص صورت گیرد تا اطمینان از صحیح بودن عملیات نصب و عملکرد بهینه جرثقیل‌ها حاصل شود.
سرعت مجاز باد برای تاور کرین
سرعت مجاز باد برای تاور کرین بستگی به شرایط محیطی و نوع تاور کرین دارد. اما به طور کلی، سرعت باد بیش از ۷۲ کیلومتر بر ساعت برای تاور کرین‌ها غیرقابل قبول است و ممکن است باعث حوادث و خطرات جدی شود. برای اطمینان از ایمنی، تولیدکننده تاور کرین و مقامات محلی معمولاً سرعت مجاز باد را مشخص می‌کنند و کاربران باید این دستورالعمل‌ها را رعایت کنند.
تعمیرات و قیمت سرویس و نگهداری مدل های تاور کرین
تاور کرین ها از ماشین‌آلات مهم و کاربردی برای پروژه‌های ساختمان‌سازی و عمرانی هستند. از آنها برای حمل‌ونقل باکت بتن ریزی تا ارتفاعات بالا و به شعاع‌های مختلف استفاده می‌شود. موضوع مهم درمورد این ماشین‌آلات بازرسی، نگهداری و تعمیر آنها است که باید توسط نمایندگی و براساس استانداردهای خاص صورت گیرد.
به کار گرفتن این دستگاه‌ها در ساخت‌وساز ساختمان‌های بلند و برج‌ها توانسته است جای نیروهای انسانی را بگیرد و همچنین در وقت و هزینه کارفرماها به مقدار قابل توجهی صرفه‌جویی کند. تاور کرین از ایمنی بالایی برخوردار است.
سرویس و نگهداری تاور کرین
تاور کرین در صورتی ایمنی بالایی خواهد داشت و به افزایش کارایی باکت بتن ریزی کمک خواهد کرد که در زمان‌های مشخص و بدون تاخیر، سرویس شود. همچنین درصورت نیاز به تعویض یا تعمیر قطعات حتما اقدام مناسب صورت گیرد. با انجام این کار ایمنی تاور کرین در حمل‌ونقل باکت بتن ریزی افزایش می‌یابد.
البته سرویس کردن و نگهداری دستگاه تاور کرین را باید با توجه به نوع و مدل آن و همچنین ولتاژ دستگاه انجام داد. درصورتیکه در هنگام استفاده از تاور کرین توجه کافی به نکات ایمنی مونتاژ دستگاه نشان ندهند، اپراتور بی‌تجربه با آن کار کند یا سرویس و تعمیرات به موقع انجام نشود، دستگاه به‌زودی دچار ایراد و خرابی خواهد شد.
درواقع سرویس و نگهداری تاور کرین به‌معنای برنامه‌ریزی به‌موقع برای بازرسی‌های دوره‌ای و استفاده از روش‌های مناسب برای تعویض و تعمیر قطعات آن است. درصورتیکه عملیات سرویس کردن چندین بار در سال یا قبل از شروع هر پروژه انجام شود، ایمنی و طول عمر دستگاه افزایش خواهد یافت.
نکات کاهش‌دهنده صدمات وارده به تاور کرین
با رعایت نکات زیر می‌توان از وارد شدن صدمات به تاور کرین در هنگام حمل‌ونقل باکت بتن ریزی جلوگیری کرد.
- قسمت‌های مختلف تاور کرین ازجمله الکتروموتورها، پایه تثبیت، سکشن‌ها و فلش را باید با رعایت نکات ایمنی و اصول عملکرد کلی، نصب و مونتاژ کرد. پس از نصب و مونتاژ آن باید در پی دریافت تاییدیه‌های موردنیاز برای این دستگاه بالابر ساختمانی بود.
- برای استفاده از این دستگاه لازم است کتابچه ثبت عملکرد روزانه و گواهی سلامت دوره‌ای را نیز به همراه داشت.
- همچنین در استفاده از این دستگاه اخذ تاییدیه انطباق EC الزامی شمرده می‌شود.
- ضروری است افرادی که تاور کرین را نصب و مونتاژ می‌کنند، درصورت خرابی هر قسمت از دستگاه یا در صورت وجود خطرات احتمالی به اپراتورها هشدار دهند.
- اپراتور باید برای رعایت اصول عملکرد کلی، نحوه صحیح کارکردن و بلند کردن بار با استفاده از تاور کرین و حتی اینکه روش تخلیه باکت بتن ریزی چگونه است؟ آموزش ببیند.
- در هنگام نصب و راه‌اندازی تاور کرین برای حمل باکت بتن ریزی این امر ضروری است که به تست عملکرد فولاد و قطعات متحرک دستگاه بپردازید.
- هر چند وقت یک‌بار باید دستگاه را به‌منظور عدم خوردگی، خزش و لرزش بازدید و بررسی کنید.
- در هنگام سرویس دستگاه تاور کرین لازم است سیستم ترمز و سایش آن، لنگرگاه‌ها، قلاب و سیستم هیدرولیک، رگلاژ سیم بکسل و کابل‌ها با دقت مورد بررسی قرار گیرد و گریس‌کاری و روغن‌ریزی آن را بازدید و به آن رسیدگی کرد.
تعمیر قسمت‌های مختلف تاور کرین
دستگاه تاور کرین از قسمت‌ها و قطعات مختلفی تشکیل شده است و کمی پیچیده به نظر می‌رسد. بنابراین سرویس و تعمیر آن را باید بر عهده تکنسین‌ها و افراد آموزش‌دیده و ماهر گذاشت. در غیر این صورت نه‌تنها مشکل دستگاه به‌درستی برطرف نخواهد شد، بلکه احتمال دارد مشکل جدیدی به ایرادات آن نیز افزوده شود.
تعمیر قسمت‌های استراکچری دستگاه تاور کرین
با توجه به انواع باکت تاور و سایزهای باکت بتن ریزی، ساختار تاور کرین، قسمت‌های مختلفی همچون کله‌قندی، گردون، قطعات ارتفاعی تاور کرین، فلش دستگاه و قسمت‌های کنترفلش دستگاه را نیز در اختیار دارد. با وارد شدن ضربه به ساختار دستگاه یا برخورد آن به چیزی در هنگام جابه‌جایی باکت بتن ریزی، ممکن است قسمت‌های استراکچری دستگاه تاب بردارند یا بشکنند. بنابراین قسمت‌های استراکچری دستگاه به تعمیر یا تعویض نیاز پیدا خواهند کرد.
تعمیر قسمت‌های مکانیکی دستگاه تاور کرین
به‌دلایل مختلفی احتمال دارد قسمت‌هایی از تاورکرین همچون گیربکس، پوسته‌های ترمز، قلاب و گیربکس قلاب، گردون و گیربکس شاریوت دچار مشکل شوند. ایرادات مربوط به این قسمت‌ها را باید به دست تعمیرکاران و نصابان حرفه‌ای برطرف ساخت.
درواقع تعمیرکاران به‌صورت تخصصی قسمت‌های مکانیکی دستگاه را باز می‌کنند و در صورت نیاز قطعات خراب را با قطعات اصلی و فابریک تعویض خواهند کرد.
تعمیر قسمت‌های الکتریکی دستگاه تاور کرین
دستگاه تاور کرین برای حمل باکت بتن ریزی از قسمت‌های الکتریکی کمک می‌گیرد. قسمت‌های الکتریکی این دستگاه از الکتروموتور، قلاب، گردون، شاریوت، قسمت‌های داخل گردون، تابلوها، بلوک‌ها و بردها تشکیل شده‌اند. تعمیر قسمت‌های الکتریکی دستگاه تاور کرین به تخصص حرفه تعمیرکاران و برق‌کار حرفه‌ای نیاز خواهد داشت، زیرا تعمیرکاران و برق‌کاران حرفه‌ای تجربه و مهارت بالایی در این زمینه دارند و آنها می‌توانند تعمیرات را طبق اصول و بدون مشکل انجام دهند.
بازه‌های زمانی سرویس و تعمیر دستگاه تاور کرین
معمولا کارفرمایان پروژه‌های عمرانی، برای جابه‌جایی باکت بتن ریزی، دستگاه تاور کرین را از شرکت‌های متفاوتی اجاره یا خریداری می‌کنند. همچنین شرکت‌های ارائه‌دهنده تاور کرین نیز خدماتی همچون نصب دستگاه، تامین و فروش قطعات، حمل‌ونقل دستگاه، سرویس و تعمیرات دستگاه را به مشتریان خود ارائه می‌دهند.
به‌طور معمول بازه‌های زمانی سرویس و تعمیرات دستگاه تاور کرین به‌صورت زیر در نظر گرفته می‌شود.
- سرویس و تعمیر سه‌ماهه برای دستگاه‌هایی قابل توصیه خواهد بود که زمان زیادی از سال تولید آنها گذشته است و این دستگاه‌ها دارای قطعات بسیار حساس هستند.
- سرویس و تعمیر سالانه به‌منظور افزایش ایمنی و جلب رضایت مشتریان انجام می‌شود.
- سرویس و تعمیر پنج‌ساله را برای دستگاه تازه‌کار مناسب می‌دانند.
- سرویس و تعمیر ده‌‌ساله که معمولا دستگاه‌های صفر یا دستگاه‌هایی را شامل خواهد شد که زیاد در پروژه‌ها کار نمی‌کنند. آنها هر ده‌سال یک‌بار اما به‌صورت خیلی کامل مورد بررسی قرار می‌گیرند.
هزینه سرویس و تعمیر دستگاه تاور کرین
یکی از نکات مهم در رابطه با سرویس و تعمیر دستگاه تاور کرین هزینه و قیمت سرویس و تعمیرات این دستگاه است، زیرا در پروژه‌های بزرگ، هزینه‌ها از دغدغه‌های اصلی کارفرمایان شمرده می‌شود، بنابراین قبل از استفاده از دستگاه‌ها باید با برآورد هزینه نصب، سرویس و تعمیر به فکر تامین آنها بود.
از طرفی امروزه شرکت‌های متعددی در زمینه نصب، سرویس و تعمیر تاور کرین فعالیت می‌کنند که هر کدام خدمات خود را با قیمت متفاوتی ارائه می‌دهند. از این رو شاید این سوال در ذهن کارفرمایان شکل بگیرد که خدمات کدام شرکت بهتر است.
اگرچه هزینه سرویس و تعمیر دستگاه تاور کرین براساس الگوی مشخصی، تعیین نمی‌شود. اما عواملی همچون هزینه بازرسی و عیب‌یابی دستگاه، هزینه تعویض قطعه آن، دستمزد کارشناس و هزینه‌های رفت‌وآمد در محاسبه قیمت نهایی تاثیرگذار خواهد بود.
جمع‌بندی
به‌منظور بالا بردن ایمنی و طول عمر تاور کرین باید این دستگاه طی دوره‌های مختلف سرویس و تعمیر شود. علاوه‌بر سرویس و تعمیر این دستگاه، با رعایت چندین نکته می‌توان از آن نگهداری کرد تا در هنگام حمل باکت بتن‌ریزی آسیبی به آن وارد نشود. معمولا سه قسمت از دستگاه تاور کرین به بازرسی و تعمیر نیاز دارد که این سه قسمت بخش‌های استراکچری، قسمت‌های مکانیکی و قسمت‌های الکتریکی دستگاه را در بر می‌گیرد. هزینه سرویس و تعمیر دستگاه تاور کرین با توجه به عوامل مختلفی تعیین خواهد شد.
